Lumbale
discushernia
1. Algemene inlichtingen
over de tussenwervelschijf
De lendenwervelzuil bestaat uit een keten van wervels, telkens met vooraan
een wervellichaam, daarachter het ruggenmergkanaal en helemaal achteraan de
wervelbogen. Tussen de wervellichamen bevindt zich de tussenwervelschijf of
discus. Deze bestaat uit een rubberachtige ring met in het midden ervan een
geleiachtige substantie. Het geheel werkt als een veersysteem, terwijl de
rubberachtige ring ook een stevige vasthechting aan de wervellichamen boven
en onder heeft, zodat de bewegingen tussen deze twee wervellichamen kunnen
worden gecontroleerd.
Onder bepaalde omstandigheden
kan echter een grotere scheur in de rubberachtige ring ontstaan waardoor een
stuk hiervan min of meer loskomt en, onder invloed van het lichaamsgewicht dat
erop drukt, zich gaat verplaatsen, meestal naar achter toe. We spreken dan van
een "discushernia".
Onmiddellijk erachter ligt echter het ruggenmergkanaal en beiderzijds ervan
telkens een uittredende zenuwwortel. De verschoven tussenwervelschijf kan druk
uitoefenen op deze zenuwwortels. Dit kan niet alleen pijnklachten, maar ook
uitvalsverschijnselen veroorzaken: gevoelsstoornissen of verlammingen, krachtsvermindering
in de benen, soms controleverlies over ontlasting en urinelozing.
2. Behandelingsmogelijkheden
Het hierboven beschreven probleem kan op verschillende manieren behandeld worden.
De bedoeling van de behandeling is steeds om op een aanvaardbare termijn de
druk van het zenuwweefsel (ruggenmerg of zenuwwortels) weg te halen, vooraleer
dit weefsel definitieve beschadiging oploopt.
Het blijft namelijk een vaststaand gegeven dat de moderne geneeskunde nog geen
oplossingen heeft voor een beschadigde zenuw. Het herstel van een beschadigde
zenuw is een natuurlijk proces dat nagenoeg niet kan worden beinvloed. De snelheid
en de mate waarin dit herstel optreedt hangen af van de ernst van de zenuwbeschadiging
en de duur dat ze bestaat. Het is dus onzeker in welke mate een zenuw na een
beschadiging zal herstellen.
Een groot aantal discushernia's kan zonder operatie worden opgelost. We laten
dan de natuur de tijd om een litteken te vormen op de beschadigde "rubberachtige"
ring. Een litteken heeft de neiging te gaan krimpen en daardoor zal de druk
van de zenuwen geleidelijk verdwijnen. Voornaamste manier om dit te bereiken
is het opleggen van liggende rust, zodat de druk van het gewicht op de zieke
tussenwervelschijf beperkt wordt.
Soms zal de behandelende geneesheer moeten overgaan tot een operatie. Het principe
van deze operatie bestaat uit het vrijmaken van de zenuwstructuren (=het wegnemen
van de druk op de zenuwstructuren), meestal door het verwijderen van de kapotte
discusfragmenten. Een ingreep kan nodig zijn wanneer de hernia te groot is of
te ver van zijn originele plaats in het ruggenmergkanaal zit, zodat de natuur
er niet in slaagt op een redelijke termijn een genezing te bewerkstelligen.
Ook progressieve uitvalsverschijnselen (= steeds meer gevoelsstoornissen of
krachtvermindering, steeds meer controleverlies over ontlasting of urinelozing)
kunnen een reden vormen om te beslissen tot operatie.
3. Voorbereiding op de
operatie
De patiënt wordt voor de operatie onderzocht voor mogelijke tegenaanwijzingen
of risico's. Allergieën, bepaalde problemen met vroegere verdovingen, algemene
ziekten of vroegere operaties kunnen hierbij een rol spelen en moeten dus zeker
aan de dokter vermeld worden, vooral ook aan de anesthesist die de leiding van
de verdoving op zich zal nemen.
Een aantal technische onderzoekingen zoals bloedafname, radiografie van de borstkas
en een filmpje van het hart (EKG) kunnen vooraf nodig zijn.
Alle ingenomen medicatie moet worden vermeld op voorhand omdat sommige van deze
medicamenten speciale maatregelen vereisen voor de operatie of de verdoving.
De operatie gebeurt onder algemene verdoving. De specifieke problemen die hiermee
kunnen gepaard gaan worden vóór de ingreep met de anesthesist
besproken.
4. De ingreep
De patiënt wordt op zijn buikzijde geinstalleerd op een speciaal kussen.
De chirurg zal door een
kleine insnede in de rug de wervelzuil langs achter benaderen, tussen twee wervelbogen
de ruggenmergzak en de zenuwwortels opzoeken en eromheen en ertussen op zoek
gaan naar de hernia. Hierbij moeten zenuwwortels wat opzij gelegd en dus gemanipuleerd
worden. Deze operatie gebeurt onder rechtstreeks zicht of onder de operatiemicroscoop.
Het kapotte stuk tussenwervelschijf wordt opgezocht en verwijderd. Tenslotte
gaat de chirurg met speciale instrumenten tussen de wervellichamen om te zien
of er nog andere losse stukken zitten die eveneens dienen te worden verwijderd.
De wonde wordt gesloten en de patiënt op zijn rug in bed gelegd.
5. Na de operatie
Na het ontwaken in de ontwaakzaal gaat de patiënt terug naar zijn kamer
in het Bewegings- en Zenuwcentrum.
Na één of twee dagen mag de patiënt onder begeleiding uit
bed. Ondertussen krijgt de patiënt spannende kousen en onderhuidse Heparine-spuitjes
om flebitis (aderontsteking) te voorkomen.
Meestal mag de patiënt na één tot drie dagen het ziekenhuis
verlaten.
Het is dan voor een achttal weken verboden een voorovergebogen staande houding
aan te nemen of gewichten te tillen, hetgeen een normale dagelijkse activiteit
onmogelijk maakt.
Na deze periode zal geleidelijk gewerkt worden naar een normale activiteit met
minimale rugbelasting en zal de patiënt aangeleerd worden rughygiëne
te onderhouden.
6. Pijn
Na de operatie is de pijn in het been soms meteen weg, maar lang niet altijd.
In de rug is er altijd wat pijn tengevolge van de operatie, vooral het eerste
paar dagen. Hiervoor zullen pijnstillers worden toegediend.
De snelheid van het herstel zal natuurlijk afhangen van de ernst en de duur
van de aandoening. Langdurig bestaande pijnen of langdurig bestaande uitvalsverschijnselen
genezen meestal veel trager en het herstel van zenuwen kan vele maanden tot
zelfs 1 a 2 jaar duren.
De uitstralingsklachten in de benen (pijn, krachtsvermindering of gevoelsverandering)
herstellen al naargelang de ernst van het zenuwletsel sneller of trager en al
dan niet volledig.
In de lage rug is er een behoorlijk grote kans dat na het verwijderen van een
tussenwervelschijf een zekere hinder blijft bestaan (snellere vermoeidheid,
last bij extreme bewegingen, last bij optillen van voorwerpen). De rug zal ook
moeten "wennen" aan de veranderde situatie.
Sommige mensen worden dus wel volledig klachtenvrij, maar andere behouden een
gewoonlijk goed verdraagbare ruglast. In ieder geval zal de rug levenslang moeten
beschermd worden tegen snel evoluerende slijtage, door het zo goed mogelijk
onderhouden van de rompspieren.
7. Opvolging na de operatie
Na de ingreep zal u door uw huisarts en door uw specialist gevolgd worden. Een
controle raadpleging bij de specialist wordt meestal voorzien na 6 weken en
na 3 maanden. In geval van krachtverlies zal u ook kinesitherapie krijgen om
het herstel te versnellen.
8. Mogelijke verwikkelingen
Elke operatie houdt een aantal mogelijke risico's en verwikkelingen in. Door
het gebruik van de modernste technieken en materialen probeert de chirurg deze
risico's tot een minimum te herleiden.
Het zenuwherstel kan plotseling en snel zijn na de operatie, maar kan ook heel
lang op zich laten wachten en zelfs soms niet helemaal volledig zijn. Soms kan
er, bij het zoeken naar de hernia, tijdens de ingreep een prikkeling van de
zenuw ontstaan met tijdelijke gevoelsstoornissen of tijdelijke krachtsvermindering
in een deel van het been als gevolg. Het herstel kan enkele dagen tot meerdere
maanden duren.
Bij het zoeken naar de hernia kan er soms een lek ontstaan in de ruggenmergomhulling
waardoor het ruggenmergvocht lekt. Dit kan na de operatie hevige hoofdpijn en
misselijkheid veroorzaken wanneer de patiënt rechtkomt. Dit verdwijnt meestal
spontaan na een paar dagen.
Zoals bij elke operatie kan ook hier een nabloeding optreden. Verschil met andere
operaties is echter dat het zich opstapelend bloed in de wonde soms een druk
op het ruggenmerg kan creëren waardoor de noodzaak ontstaat de wonde terug
te openen. Hierdoor kan uw verblijf in het ziekenhuis enkele dagen verlengd
worden, doch het verloop van uw herstel zal onveranderd blijven.
Eveneens zoals bij elke operatie kan ook hier een microbe in de wonde terechtkomen
en een infectie veroorzaken. Om deze problemen zoveel mogelijk te voorkomen
krijgt de patiënt tijdens de operatie uit voorzorg antibiotica via een
infuus.
Bron:bor